SGK İşten Çıkış Kodları 2025: Tam Liste, Tazminat ve İşsizlik Maaşı Hakları Rehberi
Türkiye’de iş hayatının en kritik anlarından biri, iş sözleşmesinin sona ermesi. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu süreci standartlaştırmak için işten çıkış kodlarını kullanıyor. 2025 yılı itibarıyla güncellenen SGK işten çıkış kodları, işçinin ayrılma nedenini net bir şekilde tanımlayarak kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi hakları belirliyor. Özellikle ekonomik dalgalanmalar ve işten çıkarma yasağı gibi düzenlemelerle gündemde olan bu kodlar, hem işverenler hem de çalışanlar için hayati önem taşıyor. Yanlış kod kullanımı, hukuki sorunlara ve hak kayıplarına yol açabiliyor. Bu kapsamlı rehberde, “SGK işten çıkış kodları 2025” aramalarınızda ihtiyacınız olan tüm detayları özgün bir şekilde ele alacağız: Tam liste, kodların anlamları, tazminat hakları ve düzeltme prosedürleri. Eğer işten ayrılmayı planlıyor veya bordro hazırlıyorsanız, bu makale size yol gösterici olacak.
SGK İşten Çıkış Kodları Nedir ve Neden Önemli?
SGK işten çıkış kodları, işverenlerin iş sözleşmesinin feshi veya sona ermesini Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirirken kullandığı sayısal ifadelerdir. Bu kodlar, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği Ek-5’teki Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi’nde yer alır ve iş akdinin nasıl, kimin talebiyle sona erdiğini belirtir. 2025’te toplam 50’ye yakın kod arasında bazıları (örneğin eski 29 kodu) iptal edilerek alt kodlara ayrıldı; bu, özellikle İş Kanunu’nun 25. maddesindeki ahlak ve iyi niyet ihlalleri için detaylı tanımlama getirildi. Kodlar, işçinin haklarını doğrudan etkiler: Örneğin, işveren kusursuz fesih yaparsa (Kod 4) kıdem tazminatı hakkı doğarken, işçinin kusurlu davranışında (Kod 42-50) tazminat ve işsizlik maaşı hakkı kaybolur.
Bu kodların önemi şu noktalarda yatıyor:
- Hak Belirleme: Kıdem, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi ödemeleri tetikler.
- Yasal Uyum: İşten çıkarma yasağı döneminde (örneğin COVID-19 sonrası uzatılan kısıtlamalarda) belirli kodlar zorunlu hale geliyor.
- Dava ve Denetim: Yanlış kod, SGK cezalarına (idari para cezası 2025’te 10.000 TL’ye kadar) veya mahkeme süreçlerine yol açar.
- İşsizlik Maaşı: İŞKUR, son 120 gün kesintisiz çalışmayı ve son 3 yılda 600 gün prim şartını kodla kontrol eder.
İşveren, çıkış tarihinden itibaren 10 gün içinde e-bildirge sistemi üzerinden bildirim yapmalı. Hatalı kod, 10 gün içinde düzeltilebilir; sonrasında İŞKUR veya dava yoluyla değiştirilir. 2025 düzenlemesiyle, SGK resen çıkışlar (Kod 41) için daha sık denetim getirildi.
2025 Güncel SGK İşten Çıkış Kodları Tam Listesi
Aşağıdaki tablo, 2025 itibarıyla geçerli SGK işten çıkış kodlarını, açıklamalarını ve etkilerini kapsıyor. Liste, SGK’nın resmi genelgelerine (2021/9 sayılı dahil) dayanıyor ve 47 aktif kod içeriyor. Kodlar, işçi/işveren kaynaklı ayrımını yaparak tazminat ve işsizlik maaşı haklarını belirtiyor. Not: Kod 29, 2021’de iptal edilerek alt kodlara (42-50) ayrıldı; bu, fesih nedenlerini daha netleştirdi.
| Kod No | Açıklama | Kıdem Tazminatı Hakkı | İhbar Tazminatı Hakkı | İşsizlik Maaşı Hakkı |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi | Hayır | Hayır | Hayır |
| 2 | Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi | Hayır | Hayır | Hayır |
| 3 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa) | Hayır | Hayır | Hayır |
| 4 | Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi | Evet | Evet | Evet |
| 5 | Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi | Evet | Hayır | Evet |
| 8 | Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle (EYT dahil) | Evet | Hayır | Hayır |
| 9 | Malulen emeklilik nedeniyle | Evet | Hayır | Hayır |
| 10 | Ölüm | Evet (varislara) | Hayır | Uygulanmaz |
| 11 | İş kazası sonucu ölüm | Evet (varislara) | Hayır | Uygulanmaz |
| 12 | Askerlik | Hayır | Hayır | Hayır |
| 13 | Kadın işçinin evlenmesi | Evet | Hayır | Hayır |
| 14 | Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması | Evet | Hayır | Hayır |
| 15 | Toplu işçi çıkarma | Evet | Evet | Evet |
| 16 | Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli | Hayır | Hayır | Hayır |
| 17 | İşyerinin kapanması | Evet | Evet | Evet |
| 18 | İşverenin feshi (haklı nedenle, ahlak dışı olmayan) | Evet | Evet | Evet |
| 19 | İşverenin başka bir yere nakli | Evet | Evet | Evet |
| 20 | Mevsimlik işlerin sona ermesi | Evet | Hayır | Evet (tekrar işe alınma şartıyla) |
| 21 | Statü değişikliği (örneğin ortaklık) | Hayır | Hayır | Hayır |
| 22 | Diğer nedenler (belirlenemeyen) | Duruma göre | Duruma göre | Duruma göre |
| 23 | İşçi tarafından zorunlu nedenlerle fesih | Evet | Evet | Evet |
| 24 | İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih | Evet | Evet | Evet |
| 25 | İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işçi feshi | Evet | Evet | Evet |
| 26 | Disiplin kurulu kararı ile fesih | Hayır | Hayır | Hayır |
| 27 | İşverenin zorunlu nedenlerle veya tutukluluk nedeniyle feshi | Evet | Evet | Evet |
| 28 | İşveren tarafından sağlık nedeniyle fesih | Evet | Evet | Evet |
| 30 | Sendikalar Kanunu, Grev/Lokavt Kanunu kapsamında kusursuz fesih | Evet | Evet | Evet |
| 31 | Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev/Lokavt Kanunu kapsamında kusursuz fesih | Evet | Evet | Evet |
| 32 | Özelleştirme nedeniyle fesih (4046 sayılı Kanun) | Evet | Evet | Evet |
| 33 | Kamudan ihraç (KHK ile) | Hayır | Hayır | Hayır |
| 34 | Doğum nedeniyle işten ayrılma | Evet | Hayır | Hayır |
| 39 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçiş | Hayır | Hayır | Hayır |
| 40 | 696 KHK ile kamu işçiliğine geçilememesi nedeniyle çıkış | Evet | Evet | Evet |
| 41 | Re’sen işten ayrılış bildirgesi düzenlenenler (SGK tarafından) | Duruma göre | Duruma göre | Duruma göre |
| 42 | İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri (genel) | Hayır | Hayır | Hayır |
| 43 | İşçinin devamsızlığı | Hayır | Hayır | Hayır |
| 44 | İşçinin sataşma veya taciz | Hayır | Hayır | Hayır |
| 45 | İşçinin hırsızlık veya dolandırıcılık | Hayır | Hayır | Hayır |
| 46 | İşçinin sabotaj veya iş ekipmanına zarar | Hayır | Hayır | Hayır |
| 47 | İşçinin yüz kızartıcı suç | Hayır | Hayır | Hayır |
| 48 | İşçinin görevi ihmal | Hayır | Hayır | Hayır |
| 49 | İşçinin iş güvenliğini tehlikeye atma | Hayır | Hayır | Hayır |
| 50 | Diğer kusurlu davranışlar | Hayır | Hayır | Hayır |
Bu tablo, 2025 SGK genelgelerine göre derlenmiştir. Kıdem tazminatı için en az 1 yıl çalışma şartı aranırken, işsizlik maaşı için son 120 gün kesintisiz sigortalılık zorunlu. Kod 42-50 arası, eski 29 kodunun alt detaylarıdır ve tazminatsız fesihleri kapsar.
Kıdem ve İhbar Tazminatı Hak Kazandıran Kodlar
Kıdem tazminatı, 1 yıl ve üzeri çalışanlara brüt ücret x yıl sayısı olarak ödenir (2025 tavanı 25.806 TL). İhbar tazminatı ise bildirim süresine uyulmazsa gündeme gelir (2-8 hafta). Hak kazandıran başlıca kodlar:
- Kıdem Tazminatı: 4, 5, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 19, 23, 24, 25, 27, 28, 30, 31, 32, 40.
- İhbar Tazminatı: 4, 15, 17, 19, 23, 24, 25, 27, 28, 30, 31, 32, 40 (deneme süresi hariç).
Örneğin, Kod 4 ile çıkışta işveren haklı sebep göstermeden fesih yapmışsa, çalışan tam haklarını alır. Ancak Kod 3 (istifa) tazminatsızdır.
İşsizlik Maaşı Almak İçin Geçerli Kodlar
İŞKUR’a 30 gün içinde başvurulması gereken işsizlik maaşı, brüt ücretin %40’ı kadardır (2025 tabanı 10.332 TL). Geçerli kodlar:
- 4, 5, 15, 17, 18, 19, 23, 24, 25, 27, 28, 30, 31, 32.
Kod 3 veya 42-50 gibi kusurlu kodlarda maaş alınamaz. 2025’te enflasyon ayarlaması ile maaşlar %30 artırıldı.
Hatalı Kod Düzeltme Süreci ve Pratik Tavsiyeler
Hatalı kod, e-Devlet üzerinden “4A İşe Giriş/Çıkış Bildirgesi”nden sorgulanır. Düzeltme:
- 10 Gün İçinde: İşveren e-bildirge ile değiştirir.
- 10 Gün Sonra: İŞKUR’a belgeyle (dilekçe, mahkeme kararı) başvurun. Arabuluculuk zorunlu; anlaşmazlıkta iş mahkemesine dava açın (masrafı düşük, 2025’te harç 1.000 TL civarı).
- Mahkeme Yolu: Karar kesinleşince SGK’ya iletin; kod değişir ve geriye dönük haklar ödenir.
Tavsiyeler:
- İşverenler: Kod seçerken İş Kanunu’na uyun; SGK denetimlerinde ceza kaçınılmaz.
- Çalışanlar: Çıkış belgesini alın, e-Devlet’ten kontrol edin. Sendika üyesiyseniz destek alın.
- Güncellemeler: 2025’te KHK kodları (33, 39, 40) özelleştirme davalarıyla ilgili; takip edin.
Sonuç olarak, SGK işten çıkış kodları 2025, iş hayatının adil bir şekilde yönetilmesini sağlıyor. Doğru kod kullanımı, milyonlarca çalışanın haklarını korurken, hatalar dava yükünü artırıyor. Bu rehber, “SGK işten çıkış kodları tam liste” aramalarınızda kapsamlı bir kaynak olsun. Detaylı danışmanlık için SGK İl Müdürlüğü veya avukatınıza başvurun; haklarınızı gecikmeden koruyun!
